Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), psikoterapinin bir türüdür ve bireylerin düşünce, duygu ve davranışlarını anlamalarına ve değiştirmelerine yardımcı olmayı amaçlar. Bu terapi yaklaşımı, bireylerin olumsuz düşünce ve inançlarını tanımalarına ve bu düşünceleri daha sağlıklı, mantıklı ve uyumlu düşüncelerle değiştirmelerine yardımcı olur.

BDT'nin temel ilkeleri şunlardır:

1. Düşünce ve Duyguların Etkileşimi: BDT, insanların duygu durumlarının çoğunlukla düşüncelerinden etkilendiğine inanır. Yani, bir kişi kötü bir olay yaşadığında, bu olayın nasıl yorumlandığı ve düşünceleri, o kişinin nasıl hissettiğini belirler.

2. Olumsuz Düşünceler: BDT, bireylerin olumsuz, karamsar veya yanlış düşünce kalıpları geliştirebileceğini savunur. Bu düşünceler, kaygı, depresyon, fobiler ve diğer psikolojik sorunlara yol açabilir. Örneğin, bir kişi sürekli olarak "her şeyin kötüye gideceğini" düşünebilir.

3. Davranış Değişikliği: BDT, düşünce değişikliklerinin yanı sıra, bireylerin olumsuz davranışlarını da değiştirmeyi hedefler. Bu, bireylerin daha sağlıklı alışkanlıklar geliştirmelerine, daha etkin başa çıkma stratejileri öğrenmelerine ve sosyal becerilerini iyileştirmelerine yardımcı olabilir.

4. Kısa Süreli ve Yapılandırılmış: BDT genellikle kısa süreli bir terapi biçimi olup, terapist ile birey arasında aktif bir işbirliği gerektirir. Seanslar, belirli hedeflere yönelik yapılandırılmıştır ve genellikle 10-20 seans sürebilir.

5. Beceri Kazanımı ve Uygulama: BDT, bireylerin günlük yaşamlarında kullanabilecekleri başa çıkma becerileri kazandırmaya çalışır. Bu beceriler, daha iyi kararlar almayı, stresle başa çıkmayı ve zorlu durumlarla daha sağlıklı bir şekilde baş etmeyi içerir.

BDT'de Kullanılan Bazı Teknikler:

• Bilişsel Yeniden Yapılandırma: Kişinin olumsuz düşüncelerini sorgulamak ve daha gerçekçi, olumlu düşüncelerle değiştirmek.

• Maruz Kalma Terapisi: Fobi ya da anksiyete durumlarında, korkulan duruma kontrollü bir şekilde maruz kalmak ve bu deneyimi yeniden değerlendirmeyi öğrenmek.

• Davranışsal Aktivasyon: Depresyon gibi durumlarda, kişiyi etkinliklere katılmaya teşvik etmek, bu şekilde ruh halini iyileştirmeyi sağlamak.

• Düşünce Kayıtları: Kişinin gün boyunca yaşadığı olumsuz düşünceleri kaydederek, bu düşünceleri analiz etmek ve alternatif daha sağlıklı düşünceler geliştirmek.

BDT'nin etkili olduğu birçok psikolojik durum bulunmaktadır. Özellikle depresyon, kaygı bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve fobiler gibi durumlar üzerinde oldukça başarılı sonuçlar elde edilmektedir.

BDT'nin uygulanması oldukça kişiye özgü olabilir; yani terapist ve birey birlikte, kişinin ihtiyaçlarına uygun bir plan geliştirir.